Con người chúng ta thường xuyên tác động lên quá trình tiến hóa của các loài sinh vật khác. Vì thế, chúng ta nên tác động đến chúng một cách có trách nhiệm nhất.
Trong suốt hàng ngàn năm qua loài chó đã sinh sống cùng với con người. Trong quá trình sinh sống đó, chúng ta đã thuần hóa và biến những chú chó sói hoang đáng sợ thành lũ cún ngoan ngoãn, dễ dạy bảo.
Có thể nói chó là một trong những loài động vật có nhiều biến thể nhất thông qua các hoạt động lai lạo của con người. Một nghiên cứu mới quét não của những chú chó được sinh sống cùng với con người cho thấy não bộ của chúng đã có những thay đổi sâu sắc.
Khi chúng ta biến chúng từ những kẻ săn mồi thành người bạn trung thành, cấu trúc não bộ của chúng đã được thay đổi.
Erin Hecht – Một nhà thần kinh học tại Đại học Harvar đã khám ra khi cô cùng đồng nghiệp tập hợp lại bộ sưu tập ảnh quét não MRI. Bộ sưu tập hình ảnh bao gồm 62 chú chó thuần chủng thuộc 33 giống chó khác nhau.
Phát hiện mới này chưa từng có bất cứ nhà khoa học nào thu thập được dữ liệu như vậy và đi theo hướng nghiên cứu này. Ngay khi đặt các hình ảnh kế bên nhau, Hecht nói rằng “ngay lập tức bạn có thể nhìn thấy kết quả đập vào mắt của mình”. Hơn ba chục giống chó khác nhau nên sẽ có nhiều hình dạng và kích cỡ hộp sọ. Nhưng vẫn không thể giải thích sự khác biệt trong cách bố trí bộ não của chúng.
Nhóm nghiên cứu của Hecht đã xác định được sáu mạng lưới và vùng não có xu hướng khác biệt rõ ràng giữa các loài chó với nhau. Các mạng lưới này liên kết với các chức năng nhất định như vận động hoặc khứu giác.
Ở mỗi giống chó được con người thuần chủng sẽ phục vụ cho các mục đích khác nhau. Vì thế, chúng phát triển theo từng vùng não một cách khác nhau.
Giống như những chú chó Dobermans và chó võ sĩ sẽ thường được sử dụng phục vụ cho quân đội, cảnh sát. Khứu giác và thị giác của hai chú chó này rất là phát triển. Con chó lai tạo để phục vụ cho việc thi đấu thể thao cho thấy não bộ của chúng chịu sự căng thẳng, sợ hãi và lo lắng. Còn giống chó chăn cừu có được sự nhanh nhẹn và tốc độ chính nhờ vùng não vận động phát triển.
Hecht chia sẻ: “Đặc điểm giải phẫu não giữa các giống chó khác nhau, chắc chắn một trong những lí do đó là do sự tác động của con người trong việc nhân giống. Kể cả việc huấn luyện chúng với những hành động cụ thể như chăn thả, săn bắn và bảo vệ đàn gia súc”.
Hecht cũng lấy một ví dụ điển hình về những chú chó săn được huấn luyện theo hai phong cách khác nhau. Những chú chó này có thể sử dụng khứu giác hoặc thị giác để phát hiện ra con mồi. Nếu phát triển tự nhiên, bạn sẽ nghĩ những con chó săn mồi bằng khứu giác chúng sẽ có vùng não khứu giác phát triển.
Điều đó là không đúng so với kết quả chụp MRI. Kết quả chụp MRI của chúng chỉ cho thấy một mô hình cực kỳ liên quan đến các hoạt động huấn luyện của con người. Vùng não hiểu và truyền đạt thông tin của những chú chó chuyên đi săn bằng mùi hương rất phát triển.
Cô ấy giải thích: “Các huấn luyện viên dạy những chú chó săn mồi bằng mùi bảo rằng bạn không cần phải huấn luyện một con chó ngửi thấy mùi. Thay vào đó, bạn chỉ cần huấn luyện chúng báo cáo về mùi hương đó”. Chứng tỏ chính hoạt động huấn luyện mới làm thay đổi não bộ của những chú chó săn thay vì bản năng săn mồi.
Nhà tâm lí học Daniel Horschler cho biết: “Đây là một nghiên cứu mới rất thú vị”. Lúc trước, Horschler đã từng nghiên cứu về sự tiến hóa của não chó. Nhà tâm lí học Horschler khẳng định nghiên cứu này là những phát hiện đầu tiên nói đến mối tương quan giữa cấu trúc não và hành vi được định hình bởi con người.
Con ngừơi đã thay đổi các loài động vật xung quanh mình và cả cấu trúc não bộ của chúng. Những thay đổi của chúng là cực kỳ sâu sắc. Vì thế, chúng ta phải có trách nhiệm với chúng khi đã khiến chúng thay đổi đến như vậy.
Riêng Hecht cũng đã nuôi hai chú chó nhỏ giống chó chăn cừu Úc. Cô tâm sự: “Với tôi, những con chó ở đây, cũng như tổ tiên của chúng đã chung sống cùng tổ tiên của tôi. Tôi thấy đó là một mối liên hệ vô cùng sâu sắc, kỳ lạ và thật tuyệt vời”.
Tại một thời điểm của lịch sử chúng ta cũng chỉ là một sinh vật đơn lẻ. Vì thế, nếu chúng ta tác động lên sự sống và quá trình tiến hóa của các loài sinh vật khác. Hecht nghĩ chúng ta nên làm điều đó dưới một nhận thức có trách nhiệm rõ ràng.
Hecht chia sẻ: “Tôi nghĩ nghiên cứu của mình sẽ trở thành một lời kêu gọi trách nhiệm. Khi chúng ta đối xử với các động vật như chúng ta vẫn đang đối xử”.
Tạp chí Journalof Neuroscience đã công bố nghiên cứu mới này của cô.
