10 điều chưa biết về Mèo Manul, giống mèo có bộ lông Bồng Bềnh

Mèo Manul hay còn gọi là mèo Pallas được biết đến với vẻ ngoài khác thường và đáng yêu: khuôn mặt phẳng và tròn trịa, thân hình phốp pháp. Tuy nhiên, mèo Manul không hề mập, chúng chỉ bồng bềnh thôi.

1. Mèo Manul có nghĩa là “đôi tai xấu xí”

Mèo Manul, hay còn được gọi là mèo Pallas là giống mèo hoang dã. Giống mèo này được đặt tên theo người đã phát hiện ra chúng lần vào năm 1776 – Peter Pallas. Ông đặt tên cho mèo là Felis manul, và đưa ra giả thuyết rằng nó là tổ tiên của mèo Ba Tư, do khuôn mặt tròn, bộ lông sang trọng và thân hình chắc nịch. Tất nhiên là 2 giống mèo này chả liên quan gì với nhau cả. Họ hàng gần nhất của mèo rừng có thể là báo hoa mai.

Nhà tự nhiên học người Đức này ban đầu đã phân loại mèo là Felis manul. Từ ‘manul’ có nguồn gốc từ tiếng Mông Cổ. Sau đó, tên khoa học của chúng được đổi từ Felis manul thành Otocolobus manul, có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp.

Từ Otocolobus trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “đôi tai xấu xí”. Chẳng cần biết đôi tai của mèo Manul có xấu xí hay không, nhưng nó giúp ích rất nhiều cho chúng trong quá trình sinh tồn. Đôi tai tròn của chúng nằm phẳng ở hai bên đầu. Điều này giúp chúng không bị lộ vị trí khi đang ẩn nấp hoặc săn mồi.

2. Đồng tử tròn thay vì thẳng đứng

Mèo Manul có một đặc điểm chung với các loài mèo rừng lớn hơn, như sư tử và hổ. Đồng tử của chúng có hình tròn, trong khi đồng tử của mèo nhà có dạng thẳng đứng và có hình khe. Vì sao lại như vậy? Một nghiên cứu năm 2015 đã chỉ ra rằng hình dạng đồng tử của động vật có thể cho thấy vai trò của chúng trong chuỗi thức ăn của động vật ăn thịt / con mồi.

Trong 214 loài động vật trên cạn (bao gồm cả mèo), những loài có con ngươi thẳng đứng có xu hướng là những kẻ săn mồi phục kích hoạt động cả ngày lẫn đêm. Ngược lại, những loài có con ngươi tròn thường là “kẻ kiếm ăn tích cực”, nghĩa là chúng đuổi theo con mồi. Ngoài ra, những động vật ăn thịt gần mặt đất hơn, như mèo nhà, thường có con ngươi thẳng đứng, trong khi những con mèo rừng có con ngươi tròn.

3. Mèo Manul không mập, chúng chỉ bồng bềnh

Đây không phải là một lời bao biện thồng thường của những con mèo mập, mà nó thực sự là như vậy. Mèo Manul không hề mập địt như bạn vẫn nghĩ. Trên thực tế, chúng có kích thước tương đương với mèo nhà, với chiều dài cơ thể lên tới 66 cm (với đuôi 20 – 30 cm) và chỉ nặng khoảng 4,5 kg.

Chính bộ lông của mèo Pallas tạo ra ảo giác về kích thước. Bộ lông của nó dài hơn và dày hơn bất kỳ bộ lông nào khác thuộc họ nhà mèo (thậm chí còn nặng hơn vào mùa đông). Lớp lông tơ trên bụng dài gấp đôi so với lớp lông còn lại trên cơ thể. Có lẽ, điều này giúp giữ ấm cho mèo khi chúng săn mồi trên tuyết hoặc mặt đất đóng băng. Chiều dài và mật độ lông của mèo Pallas cũng thay đổi theo mùa, càng ngày càng dài và nặng hơn vào mùa đông.

Ngoài việc làm cho mèo Manul trông có vẻ mập địt, bộ lông dài và dày này giúp chúng ẩn mình vào môi trường sống tốt hơn. Mèo Pallas sống ở các khu vực từ Pakistan và miền bắc Ấn Độ đến miền trung Trung Quốc, Mông Cổ và miền nam nước Nga. Cơ thể của mèo Manul không thích nghi với tuyết, vì vậy chúng chọn môi trường sống khô cằn, lạnh giá của thảo nguyên đá và đồng cỏ — giúp che giấu nó khỏi những kẻ săn mồi — ở độ cao khoảng 457 đến gần 5181 m.

Vì không phải là loài chạy nhanh, vì vậy khi cảm nhận được nguy hiểm, mèo Manul sẽ cúi rạp người xuống đất và bất động, đồng thời bộ lông của nó giúp nó ẩn mình với môi trường xung quanh, khiến kẻ thù khó nhận ra nó.

4. Màu lông thay đổi theo mùa

Màu lông của mèo Pallas thay đổi tùy vào mùa trong năm. Vào mùa đông, bộ lông của chúng có màu xám bạc đến màu sẫm hơn và đồng đều hơn. Trong khi vào mùa hè, lông chúng có nhiều sọc và và lốm đốm những mảng sẫm màu đất. Chúng có những vòng đen trên đuôi, những đốm đen rải rác trên trán và những sọc đen chạy dọc từ mắt xuống má. Những dấu hiệu này có xu hướng tối màu hơn trong mùa hè.

5. Mèo Pallas là những kẻ cô độc

Mèo Manul sống đơn độc và sống theo lãnh thổ, với cả con đực và con cái có mùi hương đánh dấu vùng lãnh thổ khoảng hai đến ba dặm. Chúng dành phần lớn thời gian để ẩn náu trong các hang động, kẽ hở hoặc hang bỏ hoang hoặc do các loài động vật khác tạo ra. Chúng chỉ ra vào lúc chạng vạng tối khi cần. Không chỉ khó ở với các loài động vật khác, chúng thậm chí còn không thích bạn cùng loại.

Những người trông coi vườn thú đó đã nghe thấy một số tiếng động kỳ lạ trong khi chăm sóc một lứa mèo Manul. Ban đầu, khi nghe thấy tiếng ồn, họ nghĩ rằng mèo con bị khó thở và vội vàng chạy đến sơ cứu. Nhưng sau khi phân tích và kiểm tra một chút, họ nhận ra đó chỉ là tiếng mèo con đang gầm gừ với nhau! Mèo Pallas không thích nhau ngay từ khi còn bé.

6. Thợ săn phục kích

Mèo Pallas là những thợ săn phục kích. Chúng rình rập con mồi bằng cách sử dụng những thảm thực vật ngắn và địa hình đá để làm nơi ẩn náu, hoặc đôi khi chờ đợi ở các lối vào hang và vồ mồi khi con mồi của chúng thoát ra ngoài. Thức ăn chủ yếu của chúng là Pika (thỏ cộc mỹ) cũng như các loài gặm nhấm nhỏ khác như chuột nhảy, chuột đồng, thỏ rừng, sóc đất, chim và đôi khi là côn trùng. Pika thường chiếm hơn 50% khẩu phần ăn của mèo Manul.

7. Khả năng chạy kém cỏi

Mặc dù mèo Pallas rất giỏi trong việc phục kích, chúng là những kẻ chạy đua khủng khiếp. Và do đó, chúng không thể săn con mồi của mình trên một quãng đường dài. Bạn cứ thử nhìn vào thân hình của chúng đi, những khối cơ ngắn, to bè và chắc nịch như thế kia thì làm sao mà chạy nhanh cho được.

Không giống như các loài mèo hoang dã khác, chúng không có đôi chân sau dài và khỏe để hỗ trợ việc chạy. Khi bị săn đuổi bởi những kẻ săn mồi, chúng ẩn mình xung quanh các tảng đá và các khe nhỏ!

8. Tạo ra nhiều loại âm thanh

Tương tự như mèo nhà, mèo Manul phát ra vô số loại âm thanh khác nhau. Chúng kêu la hoặc gầm gừ khi bị kích thích, tạo ra âm thanh gầm gừ, rít, cáu giận. Mèo của Pallas cũng có thể kêu grừ grừ nữa, nhưng không biết loại âm thanh grừ grừ này có làm hạ được huyết áp như mèo nhà không nữa.

9. Mùa giao phối cực kỳ ngắn

Mèo cái Pallas chỉ động dục từ 26 đến 42 giờ, một khoảng thời gian ngắn hơn hầu hết các con mèo. Trong mùa giao phối cụ thể, con đực giao phối với một số con cái. Chúng theo dõi con cái trong vài ngày trong thời gian giao phối, có lẽ để bảo vệ nó khỏi những con đực khác. Giao phối xảy ra vào tháng 2 và tháng 3 và con cái sinh một lứa từ hai đến sáu mèo con vào tháng 4 và tháng 5. Khi được bốn tháng tuổi, mèo con bắt đầu săn mồi cùng mẹ, và chúng đạt kích thước trưởng thành sau sáu tháng. Mèo Manul sẵn sàng sinh sản ở độ tuổi từ 10 đến 11 tháng.

10. Có nguy cơ tuyệt chủng

Người ta ước tính rằng mèo Pallas có thể sống đến 6 năm trong tự nhiên, nhưng vì những kẻ săn mồi và những mối nguy hiểm khác từ con người, tuổi thọ của chúng có thể chỉ còn một nửa chiều dài này. Trong điều kiện nuôi nhốt, chúng được biết là có thể sống sót trong gần 12 năm.

Video mèo Manul

Năm 2002, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế đã phân loại mèo Pallas là “sắp bị đe dọa” và tình trạng đó vẫn còn cho đến ngày nay. Nhiều yếu tố góp phần vào số lượng thấp của chúng, bao gồm canh tác, các hoạt động nông nghiệp, khai thác mỏ và các chiến dịch đầu độc nhằm giảm dân số pika và marmot. Chúng cũng thường bị giết bởi bẫy dành cho chó sói và cáo, hoặc chó nhà. Và bất chấp các lệnh cấm thương mại quốc tế và các biện pháp bảo vệ pháp lý ở một số quốc gia, chúng thường bị săn lùng để lấy lông. (Mỡ và nội tạng của mèo cũng được dùng để làm thuốc đông y).

Các nhà khoa học không có đủ dữ liệu để ước tính quy mô dân số của mèo Manul, nhưng do sự khan hiếm và nhiều mối đe dọa mà chúng phải đối mặt, các chuyên gia tin rằng số lượng của chúng đã giảm từ 10 đến 15% trong vòng một thập kỷ qua.